Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, bất ổn xã hội và yêu cầu về minh bạch quản trị ngày càng gia tăng, ESG đã nổi lên như một thước đo quan trọng đánh giá năng lực phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Không chỉ là một khái niệm mang tính học thuật, ESG đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, định hình lại cách các doanh nghiệp vận hành, thu hút đầu tư và tạo dựng uy tín thương hiệu.
ESG là gì?
ESG là một khung đánh giá toàn diện, tập trung vào ba trụ cột: môi trường (Environmental), xã hội (Social) và quản trị doanh nghiệp (Governance). Thay vì chỉ chú trọng vào lợi nhuận tài chính, ESG hướng tới việc đo lường giá trị dài hạn của doanh nghiệp thông qua cách họ ứng xử với môi trường, cộng đồng và các bên liên quan.
Lịch sử hình thành và phát triển
Khái niệm ESG được hình thành vào đầu những năm 2000, song bước ngoặt lớn diễn ra vào năm 2004 khi Liên Hợp Quốc công bố báo cáo “Who Cares Wins” – kết quả từ sáng kiến của Tổng Thư ký Kofi Annan. Báo cáo kêu gọi các nhà đầu tư tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào quá trình ra quyết định đầu tư, từ đó đặt nền móng cho ESG trở thành một tiêu chuẩn đánh giá quan trọng.
Đến năm 2006, Liên Hợp Quốc tiếp tục triển khai Nguyên tắc đầu tư có trách nhiệm (PRI – Principles for Responsible Investment) nhằm thúc đẩy việc lồng ghép ESG vào chiến lược đầu tư toàn cầu. Từ đó đến nay, ESG không ngừng phát triển và trở thành tiêu chuẩn đánh giá hàng đầu trong giới tài chính và doanh nghiệp.
Ba trụ cột của ESG
Environmental – Môi trường: Yếu tố môi trường đánh giá cách doanh nghiệp quản lý tác động của mình lên hệ sinh thái, bao gồm:
– Phát thải khí nhà kính và chiến lược giảm thiểu
– Quản lý và sử dụng tài nguyên thiên nhiên (nước, đất, khoáng sản)
– Hiệu quả năng lượng và các chương trình tiết kiệm năng lượng
– Chính sách xử lý, tái chế chất thải và bảo tồn đa dạng sinh học
– Ứng phó với biến đổi khí hậu và thiên tai
Social – Xã hội: Khía cạnh xã hội tập trung vào mối quan hệ giữa doanh nghiệp với nhân viên, khách hàng, cộng đồng và các đối tác:
– Điều kiện lao động: lương thưởng, phúc lợi, an toàn tại nơi làm việc
– Phát triển nguồn nhân lực: đào tạo, phát triển kỹ năng
– Cam kết với cộng đồng: các chương trình trách nhiệm xã hội (CSR)
– Đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ, sản phẩm
Governance – Quản trị: Yếu tố quản trị đề cập đến cấu trúc, quy trình và đạo đức trong quản lý doanh nghiệp:
– Cơ cấu hội đồng quản trị và quyền lợi cổ đông
– Tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong điều hành
– Kiểm soát nội bộ, chính sách chống tham nhũng, quản lý rủi ro
– Tuân thủ pháp luật và các quy định của ngành
Vì sao ESG trở thành yếu tố sống còn với doanh nghiệp hiện đại?
Thu hút vốn đầu tư
Các nhà đầu tư ngày nay không chỉ tìm kiếm lợi nhuận, mà còn yêu cầu doanh nghiệp phải có chiến lược phát triển bền vững. Theo báo cáo của PwC, giá trị tài sản quản lý liên quan đến ESG trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 18.400 tỷ USD (2021) lên 33.900 tỷ USD vào năm 2026, tương đương 21,5% tổng tài sản quản lý toàn cầu.
Các nghiên cứu của McKinsey và Harvard Business Review cũng chỉ ra rằng các doanh nghiệp có điểm ESG cao thường có hiệu suất đầu tư cao hơn, ít biến động hơn trong thời kỳ khủng hoảng.
Tuân thủ quy định quốc tế và tiếp cận thị trường toàn cầu
Nhiều quốc gia và tổ chức đã áp dụng ESG như một chuẩn mực pháp lý bắt buộc. Chẳng hạn, Liên minh châu Âu (EU) đã triển khai Chỉ thị CSRD, yêu cầu các doanh nghiệp lớn công bố thông tin về tính bền vững. Tại Mỹ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) đang xây dựng các quy định bắt buộc về báo cáo khí hậu.
Việc không tuân thủ các yêu cầu ESG có thể khiến doanh nghiệp đánh mất cơ hội hợp tác quốc tế, khó tiếp cận thị trường vốn và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động
Các chiến lược ESG, đặc biệt ở trụ cột môi trường, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và chi phí vận hành: từ tiết kiệm năng lượng, xử lý chất thải hiệu quả đến việc giảm phụ thuộc vào tài nguyên không tái tạo.
Tăng cường uy tín thương hiệu và lòng trung thành của khách hàng
Một nghiên cứu từ Nielsen cho thấy hơn 80% người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn để mua sản phẩm từ các thương hiệu có cam kết về môi trường và xã hội. ESG không chỉ giúp doanh nghiệp giữ chân khách hàng, mà còn mở rộng thị phần trong một thế hệ tiêu dùng ngày càng có ý thức xã hội.
Thu hút và giữ chân nhân tài
Môi trường làm việc công bằng, an toàn và minh bạch là yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển nhân sự. Các doanh nghiệp thực hiện tốt ESG thường có đội ngũ nhân viên trung thành, hiệu suất cao và thu hút được nguồn nhân lực chất lượng.
ESG không còn là một lựa chọn, mà đang trở thành một bắt buộc chiến lược trong kỷ nguyên kinh doanh hiện đại. Việc tích hợp ESG vào hoạt động doanh nghiệp không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro, tối ưu hiệu quả và nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với một tương lai bền vững, bao trùm và có trách nhiệm.
Theo VnExpress