Từ nguồn nguyên liệu mít bản địa, nhóm nghiên cứu thuộc Viện Phát triển Khoa học và công nghệ Vùng đã xây dựng và ứng dụng thành công công nghệ chế biến mít sấy dẻo và sản xuất phân vi sinh từ phụ phẩm quả mít, góp phần nâng cao giá trị kinh tế cho cây mít đặc sản Hữu Lũng (Lạng Sơn).

Trong quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu đã tập trung phát triển hai hướng công nghệ chính: chế biến mít sấy dẻo và sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ các phần phụ phẩm như vỏ, xơ, hạt mít.
Ở hướng thứ nhất, nhóm đã nghiên cứu hoàn thiện quy trình chế biến mít sấy dẻo bằng công nghệ sấy lạnh, giúp bảo toàn màu sắc và hương vị tự nhiên của quả mít, đồng thời hạn chế thất thoát dinh dưỡng trong quá trình sấy. Sản phẩm mít sấy dẻo thu được có màu vàng tươi, hương vị thơm ngon đặc trưng của mít chín, không có mùi vị lạ. Các chỉ tiêu dinh dưỡng, vi sinh vật hiếu khí tổng số, hàm lượng E.Coli, Coliform đều đạt tiêu chuẩn cơ sở của sản phẩm mít sấy dẻo.
Công nghệ sấy lạnh được áp dụng trong mô hình chế biến quy mô 50–100 kg nguyên liệu tươi/mẻ, cho ra khoảng 200 kg sản phẩm mít sấy dẻo. Song song đó, nhóm nghiên cứu đã thiết kế bao bì, nhãn mác phù hợp với thị trường tiêu thụ, góp phần hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm từ cây mít.

Ở hướng thứ hai, đề tài triển khai mô hình sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ phụ phẩm quả mít với quy mô 1.000 kg phân thành phẩm. Quy trình công nghệ được xây dựng nhằm tận dụng tối đa phụ phẩm trong quá trình chế biến, biến nguồn chất thải nông sản thành vật liệu hữu ích phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Kết quả nghiên cứu đã cho ra đời 02 bộ tiêu chuẩn cơ sở gồm: Bộ tiêu chuẩn sản phẩm mít sấy dẻo và Bộ tiêu chuẩn sản phẩm phân hữu cơ vi sinh từ phụ phẩm quả mít; đồng thời hoàn thiện 02 quy trình công nghệ tương ứng cho từng sản phẩm. Các kết quả này được triển khai ứng dụng thực tế tại Hợp tác xã Nông sản Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực trong việc nâng cao giá trị nông sản và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu.

Việc ứng dụng công nghệ chế biến và tái sử dụng phụ phẩm không chỉ giúp gia tăng giá trị cho cây mít bản địa mà còn góp phần hình thành mô hình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, tận dụng tối đa nguồn tài nguyên sẵn có tại địa phương.
