Trong bối cảnh nông sản Việt Nam đối mặt với cạnh tranh khốc liệt về giá cả và tiêu chuẩn chất lượng, một hợp tác xã tại Đà Lạt đã lựa chọn một hướng đi khác: kết hợp giữa canh tác bền vững và chuyển đổi số. HTX Vườn Nhà Đà Lạt không chỉ cung cấp rau củ tươi sạch, mà còn trở thành mô hình doanh nghiệp xã hội tiêu biểu với cách làm minh bạch, hiện đại và có chiều sâu văn hóa.
Từ tình yêu nông nghiệp đến mô hình hợp tác bền vững
Người sáng lập HTX – chị Lương Thị Yến Vân – từng rời quê đi làm ăn xa, nhưng tình yêu với cây trái quê nhà cùng mong muốn tạo ra giá trị cho cộng đồng đã đưa chị trở về. Năm 2019, chị thành lập HTX với chỉ 7 thành viên, trong điều kiện thị trường còn hoài nghi về nông sản sạch, đặc biệt là các giống rau củ “lạ”.
Khởi đầu từ những giống cây độc đáo như bí sợi mì, khoai tây tím, ớt Sweet Palermo, chị Vân định hướng phát triển những sản phẩm khác biệt, phù hợp với nhu cầu thực phẩm sạch, cao cấp của thị trường đô thị.
HTX hoạt động theo mô hình liên kết: từ khâu giống, kỹ thuật, quy trình sản xuất đến bao tiêu đầu ra. Nông dân được hỗ trợ áp dụng kỹ thuật canh tác sinh học, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, hạn chế phân thuốc hóa học. Đặc biệt, HTX ký hợp đồng bao tiêu ngay từ đầu vụ, giúp nông dân yên tâm sản xuất, tránh cảnh “được mùa rớt giá”.
Từ vài hộ ban đầu, đến nay HTX đã liên kết với hơn 225 hộ nông dân ở khu vực Đà Lạt – Lạc Dương, sản lượng đạt khoảng 150–180 tấn/tháng, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động trực tiếp và gián tiếp.
Chuyển đổi số – bước ngoặt trong tiêu thụ nông sản
Một trong những thay đổi lớn của HTX đến từ thế hệ trẻ. Nguyễn Thị Tường Thảo, 9x tốt nghiệp đại học, ban đầu chỉ tham gia với vai trò quản lý truyền thông. Nhưng chính chị là người đề xuất mô hình bán hàng qua TikTok – điều từng bị coi là “mạo hiểm”.
Tuy nhiên, livestream đầu tiên từ khu vườn – giới thiệu từng trái bí, củ khoai, nhánh cải – đã tạo ra hiệu ứng bất ngờ: gần 1.000 đơn hàng chốt trong 15 phút. Video tiếp theo về bí sợi mì đạt hơn 5 triệu lượt xem, mở ra một kênh bán hàng mới.
Hiện nay, kênh TikTok “Món lạ vườn nhà” của HTX có gần 300.000 lượt theo dõi, tổng cộng 2,2 triệu lượt thích, trở thành một trong những kênh bán nông sản online có ảnh hưởng nhất. Trong 9 tháng đầu triển khai, kênh đạt tổng doanh thu hơn 10 tỷ đồng, với lợi nhuận chiếm khoảng 20%, theo số liệu từ HTX.
Không chỉ dừng lại ở việc bán hàng, các buổi phát sóng còn giúp người tiêu dùng hiểu về quy trình trồng trọt, phương pháp canh tác sinh học và câu chuyện phía sau từng loại nông sản. Qua đó, khách hàng không chỉ mua rau củ, mà còn mua sự minh bạch, tin tưởng và kết nối.
Tác động cộng đồng và định hình mô hình mới
Không đơn thuần là doanh nghiệp nông sản, HTX Vườn Nhà Đà Lạt đang vận hành như một doanh nghiệp xã hội. Mô hình sản xuất – tiêu thụ khép kín giúp nâng cao thu nhập cho nông dân địa phương, đồng thời hỗ trợ họ tiếp cận kỹ thuật mới và kỹ năng số.
HTX cũng là nơi trao quyền cho phụ nữ và người trẻ trong các vai trò quản lý, kỹ thuật, truyền thông. Riêng chị Nguyễn Thị Tường Thảo đã được trao Giải thưởng Lương Định Của năm 2023 vì đóng góp trong lĩnh vực nông nghiệp số và khởi nghiệp sáng tạo.
Chiến lược của HTX hiện nay là tiếp tục mở rộng mạng lưới liên kết, đa dạng hóa giống cây trồng đặc sản, đồng thời nhân rộng mô hình chuyển đổi số để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước bài toán đổi mới toàn diện, câu chuyện của HTX Vườn Nhà Đà Lạt là minh chứng rõ ràng cho khả năng “làm giàu từ nông nghiệp sạch và công nghệ số”. Từ một nhóm khởi nghiệp nhỏ, HTX đã xây dựng được thương hiệu riêng, không chỉ bằng chất lượng sản phẩm, mà bằng cả cách kể chuyện – cách làm – và cách lan tỏa giá trị cộng đồng.