Ra đời từ khát vọng bảo vệ những mảnh vườn cuối cùng giữa tiến trình đô thị hóa nhanh chóng, HTX Nông Dược Gotafarm (xã Thụy Văn, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) là một trong những mô hình hợp tác xã tiêu biểu theo đuổi nông nghiệp xanh, thuận tự nhiên và tạo ra giá trị bền vững cho cộng đồng.
Khởi nguồn từ một chiếc áo cam và ước mơ “giữ vườn cho làng”
HTX Nông Dược Gotafarm được thành lập năm 2021, trên nền tảng của Tổ hợp tác Gồ Trại – một nhóm người trẻ địa phương có chung khát vọng giữ gìn không gian nông nghiệp truyền thống giữa lòng làng. Sau hai lần khởi nghiệp thất bại, người sáng lập Gotafarm đã trở về quê nhà, bắt đầu lại từ công việc công nhân trong một nhà máy Nhật Bản tại địa phương.
Gần một năm làm việc trong môi trường công nghiệp hiện đại đã mang lại nhiều bài học thực tiễn về quản lý sản xuất, quản trị con người và tinh thần kỷ luật – những yếu tố sau này trở thành nền tảng trong quá trình xây dựng HTX.
Khoảng thời gian “nửa ngày làm nhà máy, nửa ngày làm vườn” cũng là giai đoạn hình thành ý tưởng về một mô hình nông nghiệp khác biệt, lấy “khu vườn” làm trung tâm, bảo vệ không gian xanh của làng quê, với khẩu hiệu “Got a Farm, Not Cement” – tạm dịch: “Một khu vườn, không bê tông”.

Chuyển đổi canh tác, thúc đẩy hệ sinh thái nông nghiệp thuận tự nhiên
Ngay từ khi thành lập, Gotafarm đã xác định đi theo hướng nông nghiệp sinh thái, chuyển đổi phương pháp sản xuất từ canh tác hóa học sang canh tác hữu cơ, lấy môi trường làm trọng tâm. Các thành viên HTX tự nghiên cứu, học hỏi kỹ thuật và trực tiếp “cầm tay chỉ việc” cho các hộ nông dân địa phương trong quá trình chuyển đổi sản xuất.
Bên cạnh đó, HTX cũng hướng dẫn người dân phân loại và xử lý rác hữu cơ tại gia đình, tận dụng rác làm phân bón tại chỗ nhằm giảm chi phí và giảm áp lực cho môi trường.
Tư duy sản xuất mới đã góp phần làm thay đổi nhận thức của nông dân, đồng thời tạo ra những sản phẩm sạch, an toàn cho thị trường. Gotafarm trở thành cầu nối liên kết giữa các mảnh vườn còn sót lại trong làng thành mạng lưới sản xuất có tổ chức, hoạt động hiệu quả theo mô hình kinh tế tập thể.
Hiện tại, HTX đang sở hữu một hệ thống sản xuất bao gồm:
- 10 nhà vườn vệ tinh, cung ứng nguyên liệu theo quy trình khép kín;
- Nhà xưởng sơ chế đạt chuẩn vận hành theo ISO 9001:2015;
- Hệ thống phân phối với 3.000 khách hàng và đại lý trên toàn quốc.
Mỗi năm, Gotafarm cung ứng ra thị trường các sản phẩm từ 15 loại thảo dược như: bạc hà, ngải cứu, đinh lăng, lạc đỏ, hoa cúc cổ…, được chế biến thành các dòng sản phẩm như trà thảo dược, tinh dầu, bột nguyên liệu… phục vụ tiêu dùng trong nước và hướng đến xuất khẩu.
Số hóa quy trình, phát triển kênh bán hàng hiện đại
Xác định chuyển đổi số là hướng đi tất yếu, HTX đã tích cực áp dụng công nghệ trong quản lý và tiêu thụ sản phẩm. Các khâu kết nối, vận hành, xử lý đơn hàng đều từng bước được số hóa. Các sản phẩm của HTX hiện đang được phân phối qua các kênh thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Facebook, website riêng và các sàn TMĐT địa phương như sàn thương mại điện tử Thái Bình.
Nhờ ứng dụng công nghệ, sản phẩm của Gotafarm dễ dàng tiếp cận với nhiều nhóm khách hàng trẻ, đặc biệt là nhóm người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe và lối sống xanh.
Bên cạnh sản xuất, HTX cũng đang phát triển mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp, đón tiếp học sinh và du khách về tham quan, trải nghiệm các hoạt động làm vườn, chế biến thảo dược, từ đó lan tỏa mô hình nông nghiệp bền vững đến thế hệ trẻ.

Giá trị cốt lõi: Phát triển cộng đồng và bảo vệ môi trường
Hoạt động của HTX Gotafarm không chỉ hướng tới lợi nhuận kinh tế mà quan trọng hơn là kiến tạo giá trị cho cộng đồng, nâng cao sinh kế cho người dân địa phương và bảo tồn hệ sinh thái làng quê truyền thống.
Từ một tổ hợp tác nhỏ, Gotafarm đã từng bước khẳng định vai trò là một mô hình hợp tác xã kiểu mới – vận hành chuyên nghiệp, có chiến lược rõ ràng, ứng dụng công nghệ và đề cao đạo đức kinh doanh.
Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, Gotafarm là một minh chứng cho thấy nông nghiệp hoàn toàn có thể phát triển hiện đại, bền vững và giàu bản sắc – nếu đặt yếu tố con người và môi trường làm trung tâm.
Theo VnBusiness