Tiến sĩ Nguyễn Phương – Nhà nghiên cứu khoa học tiên phong trong đổi mới công nghệ thực phẩm Việt Nam

Trong suốt hơn ba thập kỷ miệt mài hoạt động nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, Tiến sĩ Nguyễn Phương đã khẳng định vai trò là một trong những chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực công nghệ thực phẩm tại Việt Nam. Với nền tảng học thuật vững chắc từ Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, cùng kinh nghiệm thực tiễn phong phú qua các giai đoạn công tác, ông hiện là Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Ươm tạo Công nghệ và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ, nơi ông tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ vào sản xuất.

Hành trình học thuật và sự nghiệp
Tiến sĩ Nguyễn Phương tốt nghiệp đại học chuyên ngành Hóa thực phẩm vào năm 1988. Sau thời gian làm việc tại Nhà máy đồ hộp xuất khẩu Hà Nội và Trung tâm Công nghệ Sinh học – Công nghệ Thực phẩm Hà Nội, ông tiếp tục theo đuổi học vấn cao hơn với học vị Thạc sĩ (2004) và Tiến sĩ (2010), đều trong lĩnh vực Công nghệ thực phẩm tại Đại học Bách Khoa Hà Nội. Đáng chú ý, ông từng là thực tập sinh khoa học tại Viện Nghiên cứu Công nghệ Thực phẩm Quốc gia Mysore – Ấn Độ, một trong những trung tâm nghiên cứu hàng đầu châu Á.
Đổi mới công nghệ vì sự phát triển bền vững
Một trong những dấu ấn nổi bật nhất trong sự nghiệp của Tiến sĩ Nguyễn Phương là chủ trì và triển khai thành công đề tài cấp quốc gia: “Nghiên cứu chiết tách dầu dừa tinh khiết bằng công nghệ không gia nhiệt”. Kết quả đề tài đã được ứng dụng tại Công ty TNHH chế biến dừa Lương Quới. Đề tài đã thành công xây dựng dây chuyền sản xuất VCO ( Virgin Coconut Oil) bằng công nghệ không gia nhiệt, năng suất 5.000.000 lít/năm, chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn Quốc tế. Sản phẩm VCO đã xuất khẩu vào thị trường Mỹ và EU. Dây chuyền, công nghệ được hội đồng khoa học cấp nhà nước, các sở ban ngành tỉnh Bến Tre đánh giá cao về tính khoa học và hiệu quả kinh tế mang lại, góp phần tăng trưởng kinh tế xã hội. Từ kết quả đạt được, Lãnh đạo Viện Ứng dụng công nghệ chọn đề tài là một trong những kết quả nổi bật về KHCN 2017 của Viện, đề xuất lên Bộ KH&CN và được Hội đồng Khoa học Bộ KH&CN lựa chọn ” Ấn tượng khoa học và Công nghệ Việt Nam 2017”.

Công bố khoa học và chuyển giao công nghệ

Là tác giả và đồng tác giả của nhiều công trình công bố trên các tạp chí khoa học trong và ngoài nước, các nghiên cứu của TS. Nguyễn Phương tập trung vào các lĩnh vực then chốt như: chiết tách tinh dầu, bảo quản thực phẩm, và công nghệ sản xuất quy mô công nghiệp. Một số công trình tiêu biểu có thể kể đến như: “Nghiên cứu một số giải pháp kỹ thuật tách pha nhằm hoàn thiện quy trình tách dầu dừa tinh khiết bằng công nghệ không gia nhiệt (2015) hay Tối ưu nhiệt độ sấy quả hồi bằng kỹ thuật sấy nhiệt độ thấp kết hợp vi sóng (2023)”, “Định danh sả hương Tây Giang Cymbopogon winterianus Jowitt. dựa trên phân tích phân tử và thành phần tinh dầu sả”(2023).
Ngoài ra, các sáng chế và giải pháp kỹ thuật của ông cũng đã được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, như bằng độc quyền giải pháp hữu ích cho quy trình sản xuất dầu dừa nguyên sinh (2017), và áp dụng thực tiễn tại nhiều doanh nghiệp thực phẩm lớn.

Với những đóng góp nổi bật, TS. Nguyễn Phương đã được trao tặng nhiều giải thưởng danh giá, tiêu biểu như: Giải Ba Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam (2017, 2020), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2021), và giấy chứng nhận công trình trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam (2021). Ông còn được tuyên dương vì đóng góp tích cực trong phát triển ngành dừa tỉnh Bến Tre và hoạt động Tuyên giáo.
Hiện nay, TS. Nguyễn Phương đang chủ trì và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu mang tính liên ngành và ứng dụng cao, như phát triển sản phẩm từ cây Đẳng sâm, hạt dẻ Trùng Khánh, hay định danh và bảo tồn cây Sả Hương Tây Giang. Những nghiên cứu này không chỉ tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt khoa học của ông mà còn góp phần phát triển bền vững nông sản đặc hữu Việt Nam theo chuỗi giá trị.